ارز پایه و ارز متقابل (Base & Quote Currency) چیست؟

راهنمای کامل درک ساختار قیمت‌گذاری جفت‌ارزها در بازار فارکس

مقدمه

بازار فارکس بر اساس مقایسه ارزش دو ارز مختلف بنا شده است. هر عددی که در چارت‌ها می‌بینید، نتیجه نسبت ارزش دو واحد پول است. برای فهم درست این نسبت، باید دو مفهوم کلیدی را شناخت: ارز پایه (Base Currency) و ارز متقابل یا مظنه (Quote Currency). این دو اصطلاح اساس تحلیل جفت‌ارزها، تعیین جهت معاملات و محاسبه سود و زیان هستند.

ارز پایه (Base Currency) چیست؟

ارز پایه همان ارز اول در یک جفت‌ارز است و چیزی است که معامله‌گر آن را می‌خرد یا می‌فروشد.

مثال:

EUR/USD

• EUR = ارز پایه

اگر معامله‌گر دکمه Buy را بزند یعنی انتظار دارد ارز پایه (یورو) نسبت به ارز متقابل (دلار) تقویت شود.

ارز متقابل (Quote Currency) چیست؟

ارز متقابل، ارز دوم در جفت‌ارز است و نشان می‌دهد ارزش ارز پایه چقدر است.

مثال:

EUR/USD = 1.20

این عدد یعنی هر ۱ یورو برابر ۱.۲۰ دلار است. پس:

• USD = ارز متقابل

عدد مظنه همان قیمتی است که برای خرید یک واحد از ارز پایه پرداخت می‌کنید.

یک مثال ساده و روزمره

فرض کنید به صرافی می‌روید و می‌پرسید: «قیمت ۱ یورو چنده؟» اگر پاسخ صراف این باشد:

۱ یورو = ۱.۲۰ دلار

این یعنی دقیقاً همان EUR/USD = 1.20. یورو ارز پایه است و دلار ارز متقابل. این همان ساختاری است که در فارکس به‌صورت استاندارد نمایش داده می‌شود.

چرا این دو مفهوم اهمیت زیادی دارند؟

۱. تعیین جهت معامله

شناخت ارز پایه و متقابل تعیین می‌کند Buy یا Sell چه معنایی دارد.

• Buy: انتظار تقویت ارز پایه
• Sell: انتظار تضعیف ارز پایه

مثال: Sell روی GBP/JPY یعنی انتظار تضعیف پوند و تقویت ین.

۲. محاسبه سود و ضرر

وقتی EUR/USD از 1.20 به 1.21 می‌رسد، یعنی ارزش ارز پایه (یورو) ۰.۰۱ دلار بیشتر شده است و معامله‌گر به همان میزان سود کرده است.

۳. رفتار قیمتی جفت‌ها

گاهی معامله‌گران تازه‌کار گیج می‌شوند که چرا تحلیلشان با حرکت بازار نمی‌خواند. دلیل آن معمولاً جایگاه دلار در جفت‌ارز است:

• در USD/JPY، دلار ارز پایه است.
• در EUR/USD، دلار ارز متقابل است.

بنابراین دلار می‌تواند بسته به اینکه در سمت چپ یا راست قرار گرفته باشد، رفتار متفاوتی در چارت ایجاد کند.

ساختار نمایش قیمت

قیمت جفت‌ارز همیشه به صورت زیر نمایش داده می‌شود:

BASE / QUOTE = Price

مثال‌ها:

• GBP/USD = 1.2800
• USD/JPY = 148.20
• EUR/CHF = 0.9650

یک نکته مهم: دلار همیشه ارز پایه نیست

بسیاری تصور می‌کنند USD همیشه در سمت چپ جفت‌ارز قرار می‌گیرد، اما این درست نیست.

• در EUR/USD، یورو ارز پایه است.
• در GBP/USD، پوند ارز پایه است.
• در AUD/USD، دلار استرالیا ارز پایه است.

ترتیب نمایش ارزها بر اساس استانداردهای بین‌المللی فارکس تعیین شده است.

جمع‌بندی

ارز پایه و ارز متقابل دو مفهوم بنیادین در بازار فارکس هستند که تمام ساختار قیمت‌گذاری جفت‌ارزها بر اساس آن‌ها شکل می‌گیرد. بدون درک درست این دو اصطلاح، تفسیر چارت‌ها، محاسبه سود و زیان و تصمیم‌گیری معاملاتی به‌درستی انجام نمی‌شود. شناخت دقیق این ساختار برای هر معامله‌گر حرفه‌ای ضروری است.